مولانا در ترکیه – گزارشی از مراسم دهه بزرگداشت مولانا در شهر قونیه ترکیه

مولانا در ترکیه ( مولوی و ترکیه )

یاد داشتی از دکتر ابراهیم فتح الهی ( آذرماه 1395 )

مراسمی که هرساله در شهر قونیه ترکیه ( کونیا ) از تاریخ 7 لغایت 17 دسامبر ( 16  تا 26 آذر ) در محل فرهنگسرای مولانا جنب مزار مولانا برگزار می شود شامل برنامه های متنوعی است که رقص سماع قسمت اصلی برنامه را تشکیل می دهد. در نوشته حاضر بعد از معرفی اجمالی مولانا گزارشی از مراسم سالانه بزرگداشت وی در شبهای موسوم به « شبهای عرس » ، که از سال 2006 به این طرف شکل جدی و رسمی و بین المللی به خود گرفته است ، تقدیم می شود.

مولوی کیست ؟

جلال الدین رومی بلخی ، مشهور به مولوی (604-672 ه ق ) شاعر و عارف ایرانی در بلخ به دنیا آمد و در کودکی همراه پدر به قونیه هجرت کرد. بعد از وفات پدر در سن بیست و چهار سالگی به جای پدر بر مسند وعظ و فتوی نشست. تا آنکه دیدار با شمس تبریزی انقلابی روحانی در وجود او پدید آورد ومسند تدریس و فتوی را ترک کرد و این امر سبب نارضایی و خشم شاگردان مولانا شد و عاقبت شمس تحت فشار مریدان مولانا در 643  قمری به دمشق سفر کرد اما یکسال بعد به قونیه برگشت و سرانجام در 645 به نا گاه ناپدید شد. بعد از غیبت شمس ، مولانا چندین بار به جستجوی او به دمشق سفر کرد ، اما از آن گمشده نشانی نیافت . بعد از آن مولانا به جای مسند تدریس و فتوی  به تربیت صوفیه و مراقبت باطن پرداخت .  دیوان شمس و مثنوی  دو اثر ماندگار این عارف بزرگ تماما به فارسی سروده شده است . وفات مولانا به سال 672 قمری اتفاق افتاد ودر قونیه در کنار قبر پدرش بهاءالدین ولد به خاک سپرده شد.

آرامگاه  وی اینک پذیرای هزاران نفر از اقصی نقاط جهان است .این افراد برای درک شخصیت عرفانی و یا برای آشنایی با آداب و رسومی که تحت عنوان رقص سماع هر هفته در کنار آرامگاه او برگزار می شود به ترکیه می آیند. دولت ترکیه نیز با برنامه ریزی و مهیا ساختن زمینه های جلب توریست همه ساله همزمان با سالگرد وفات مولانا که به شب عروس موسوم است برنامه های متنوعی را در سطح بین المللی برگزار می کند.

 

مراسم دهه بزرگداشت مولانا در شهر قونیه

مراسمی که هر ساله در شهر قونیه از تاریخ 7 لغایت 17 دسامبر  ( 16 تا 26 آذر ) به مدت ده روز از سوی دولت ترکیه وتوسط استانداری و شهرداری قونیه برگزار می شود شامل یک برنامه اصلی و تعدادی برنامه های جانبی است .

برنامه اصلی این مراسم ، شامل برگزاری رقص سماع است که در سالن فرهنگسرای مولانا انجام می شود . این سالن که  در فاصله ی چند صد متری از آرامگاه مولانا در سال 2006  افتتاح شده است ظرفیت بیش از 2000 نفر را دارد . مراسم رقص سماع که در آخرین شب همزمان با شب وفات مولانا ( شب عرس ) برگزار می شود  با تشریفات رسمی و با حضور مقامات  و بعضا نخست وزیر ترکیه و مهمانان خارجی و سفرای مقیم در ترکیه انجام می شود.

لازم به ذکر است که مراسم رقص سماع در طول سال نیز  هرهفته روزهای شنبه  برای جهانگردان و زائران قبر مولانا برگزار می شود. در حال حاضر گروهی که رقص سماع را انجام می دهند کارمندان رسمی و آموزش دیده ی دولت ترکیه هستند که بدین منظور تربیت شده اند و سعی می شود حالت عرفانی به مراسم داده شود. به عبارت دیگر افرادی که رقص سماع را انجام می دهند خود پیرو یک طریقت عرفانی که مراتب مقامات عرفانی را طی کرده باشند ، نیستند  و صرفا نمایشی از رقص سماع منتسب به طریقت مولویه را در حضور تماشاگران برگزار می کنند .

برنامه های جانبی مراسم سالگرد وفات مولانا ، شامل برگزاری نمایشگاههای هنری ( نقاشی ، خوشنویسی ، تذهیب ، صنایع دستی و… ) از هنرمندان ترکیه و خارجی ، برگزاری نمایشگاه کتاب مولانا شناسی ، برگزاری نشست های ادبی و علمی توسط مرکز مولانا شناسی دانشگاه سلجوق قونیه با حضور استادان زبان و ادبیات فارسی و مولوی شناسان داخلی و خارجی و … می باشد. در سال 2013 کتابخانه تخصصی مولانل شناسی نیز در محل فرهنگسرای مولانا راه اندازی شد که بیش از یکصد کتاب تخصصی طی مراسم رسمی از سوی ایران به این کتابخانه اهدا گردید.

 

هدف عمده ی دولت ترکیه در حمایت از برگزاری این مراسم و بین المللی کردن آن ، فرهنگ سازی و الگو بخشی معنوی  برای مردم ترکیه و جلب توریست داخلی و خارجی و درآمد زایی و ایجاد اشتغال برای مردم ترکیه است .  لذا سرمایه گذاریهای قابل توجهی   مثل توسعه فرودگاه بین المللی قونیه ،ایجاد اتوبان منتهی به قونیه از مسیرهای آنکارا و استانبول ،راه اندازی قطار سریع السیر بین آنکارا و قونیه با سرعت 260 کیلومتر در ساعت ، ایجاد تعداد قابل توجهی هتل های چند ستاره در قونیه و رسیدگی به زیبایی شهری و نظم ترافیکی قونیه  در سالهای اخیر و در دوره حاکمیت حزب عدالت و توسعه انجام پذیرفته است .

گفته می شود شهر قونیه ومقبره ی مولانا با جذب بیش از دو میلیون جهانگرد داخلی و خارجی در طول سال رتبه ی اول جلب توریست را در ترکیه داراست.

علاوه بر آن بهره برداری فرهنگی و تبلیغی از مراسم مذکور ، فرصتی برای تقویت و ترویج هویت ملی مردم ترکیه و ارتقاء روح معنوی آنها بوده و در سطح بین المللی نیز هویتی فرهنگی و تمدنی برای ملت ترکیه ایجاد می کند .

 

ملاحظه :

در سالهای اخیر گروههای زیادی از ایرانیان نیز در سطوح مختلف اعم از عناصر فرهنگی ، هنرمندان ، دوستداران ادبیات و یا  در قالب گروههای توریستی به قونیه سفر می کنند و در ایام سالگرد وفات مولانا در آذر ماه ، پروازهای مستقیم از تهران و برخی شهرها به قونیه دایر می شود.حتی برخی ایرانیان مقیم در کشور های دیگر نیز هم برای تجدید دیدار با بستگان خود و هم زیارت قونیه به این شهر می آیند. بدیهی است دستگاههای مسوول فرهنگی در ایران می توانند با عطف توجه به این موضوع ،برنامه های فرهنگی گوناگونی را ترتیب بدهند وبا ایجاد ارتباط با مسوولین فرهنگی ترکیه و بخصوص شهر قونیه ،در خصوص برگزاری کنفرانسهای علمی مشترک ، نمایشگاههای فرهنگی و هنری مشترک واجرای کنسرتهای موسیقی با حضور هنرمندان ایرانی در کنار آرامگاه مولانا ،  در جهت تقویت پیوندهای مشترک فرهنگی بین دو کشور اقدام کنند .

 

Check Also

نهمین همایش سالیانه انجمن علمی و فرهنگی دانشجویان ایرانی مقیم ترکیه با حضور نماینده رهبر معظم انقلاب در امور دانشجویان خارج از کشور در آنکارا برگزار شد

همایش سالیانه انجمن علمی ، فرهنگی دانشجویان مقیم ترکیه در آنکارا نهمین همایش سالیانه انجمن …

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *